Ο Φρειδερίκος Νίτσε το 1882 | |
Όνομα | Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε |
---|---|
Γέννηση | 15 Οκτωβρίου 1844 |
Θάνατος | 25 Αυγούστου 1900 (55 ετών) |
Περίοδος | 19ος αιώνας |
Περιοχή | Δυτική φιλοσοφία |
Σχολή | θεωρείται πρόδρομος του υπαρξισμού |
Κύρια Ενδιαφέροντα | Ηθική, Επιστημολογία, Αισθητική, Ψυχολογία, Οντολογία, Φιλοσοφία της ιστορίας |
4. ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΣ ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ
Για την ευγενική ψυχή είναι μικρός αυτός ο κόσμος
ψηλά πετάει με τα φτερά του Πήγασου ,
πολύ ψηλά απ' την ψεύτικη ζωή ,
σε ψηλές κορφές ευτυχισμένες ,
στ' άστρα σιμά στεφανωμένες ,
γύρω στους ήλιους -
και τ' άπειρο βλέπει
να στροβιλίζεται στο σύμπαν
εκείνος που όλα τα βλέπει .
129 . ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟ
Η λέξι << διονυσιακό >> εκφράζει μιαν ανάγκη ενότητος , ένα ξεπέρασμα του προσώπου ,
της καθημερινής χυδαιότητας , που διασχίζει την άβυσσο του φθαρτού .
Εκφράζει την ακτινοβολία μιας παθιασμένης ψυχής και ξεχειλισμένης θλιβερά από κατα-
στάσεις συνειδήσεως περισσότερο ενστικτώδεις , πιο γεμάτες και πιο ελαφριές .
Εκφράζει τη μεγάλη συμπάθεια την πανθειστική της χαράς και του πόνου που επιδοκιμάζει
και καθιερώνει και τους πιο φοβερούς χαρακτήρες και τους εκπληκτικούς της Ζωής .
Εκφράζει την αιώνια θέλησι των γενεών της γονιμότητας της Επιστροφής , το αίσθημα της
ενότητας που περιλαμβάνει την αναγκαιότητα της δημιουργίας και της καταστροφής .
130 . Η ΜΕΓΑΛΗ ΛΗΘΗ
Στην ΄Αβυσσο το φορτίο σου πέταξε .
΄Ανθρωπε , ξέχασε . ΄Ανθρωπε , ξέχασε .
Θεική είν ' η τέχνη της λήθης .
Αν θέλης να πετάξης ,
στα ΄Υψη αν θέλης να φτάσης
το πιο βαρύ φορτίο σου
στη θάλασσα να πετάξης .
Η θάλασσα να , στη θάλασσα πέσε .
Θεική είναι η τέχνη της λησμονιάς .
Η λήθη του εαυτού μου , για την οποία πρόκειται εδώ , μπορεί
να είναι μια έκσταση , ή ο θάνατος και η άλλη ζωή >> .
( 1822-1888 )
131 . ΣΤΟ ΥΠΕΡΠΕΡΑΝ
Η Ευτυχία μου για το Υπερπέραν !
΄Ο,τι σήμερα είν ' ευτυχία
το σκοτάδι θ' απλώση το φως του
......................................................
Το φωτεινό βάθος !
΄Ο,τι ήταν αστέρι
κηλίδα και στίγμα έχει γίνει
( Απόσπασμα μεταγενέστερο 1882-1888 )
132 . ΟΙ ΥΠΕΡΒΟΡΕΙΟΙ
Πέραν από το Βορρά , τον Πάγο , το Παρόν ,
πέραν του θανάτου ,
κρυμμένη η Ζωή και η Ευτυχία μας .
Ούτε στη γη
ούτε στη θάλασσα
το δρόμο δεν θα βρης ,
που φέρνει στους Υπερβόρειους :
Αυτό είπαμε εμείς
σαν προφήτες
με της σοφίας τη γλώσσα .
<< Ας κοιταχτούμε κατά πρόσωπο . Είμαστε Υπερβόρειοι - Γνωρίζουμε πολλά ,
αφού η ζωή μας είναι κάτι ξεχωριστό .
<< Ούτε στη γη , ούτε στον Ουρανό δεν θα βρης το δρόμο των Υπερβόρειων >> :
Αυτό κι ο Πίνδαρος ακόμη το είχε μάθει από μας . Πέρα από το Βορρά , τον Πάγο ,
το θάνατο - η ζωή μας , η Ευτυχία μας .
( 1888 )
133 . ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ
Το δεύτερο Ηλιοβασίλεμα . Εδώ ο Ζαρατούστρας
είναι ο Οραματιστής του πολλαπλού μέλλοντός του ,
Σαρκικού και Πνευματικού , του σωματικού τέλους
στο θάνατο της Γης , που είναι το πνευματικό τέλος
του στην επιστροφή κάθε θεικού στο Θεό .
1
΄Αλλο δεν θάχεις δίψα πια
φλογισμένη καρδιά !
Μια ελπίδα υπάρχει στον Αιθέρα
στόματα άγνωστα
μου στέλνουν την πνοή τους
- έφτασε η μεγάλη δροσιά
Ο ΄Ηλιος πάνω από το κεφάλι μου
φώναζε το Μεσημέρι .
Καλώς ωρίσατε
΄Ανεμοι μανιασμένοι
Πνεύματα παγωμένα του Απογεύματος !
Ξένος κι αγνός
ο άνεμος διαβαίνει ;
μαγεύει η ματιά του .
Η Νύχτα μήπως δεν μ' ενδιαφέρει ;
Μείνε ισχυρός , η δυνατή καρδιά μου
δε ρωτάει το γιατί .
2
Μέρα της ζωής μου !
Ο ήλιος γέρνει .
Τώρα η απέραντη άβυσσος
χρυσώνεται .
Ο βράχος έχει μια θερμή αναπνοή ,
μήπως η Ευτυχία στο Νότο
ανάπαυση θα βρή ;
Ακόμη και στις πράσινες φωτιές
η άβυσσος η σκοτεινή
σκορπάει την ευτυχία .
Η μέρα της ζωής μου !
Το Απόβραδο σιμώνει .
Το Μάτι σου ροδίζει τώρα
μισοσβυσμένο
κι απ' τη Δροσούλα σου
τρέχουν τώρα
βρύση τα δάκρυα .
Στις άσπρες Θάλασσες , αθόρυβα περνάει
η πορφύρα της Αγάπης σου .
Η τελευταία Ευτυχία σου , που ξεφαντώνει ...
Αυτό κι ο Πίνδαρος ακόμη το είχε μάθει από μας . Πέρα από το Βορρά , τον Πάγο ,
το θάνατο - η ζωή μας , η Ευτυχία μας .
( 1888 )
133 . ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ
Το δεύτερο Ηλιοβασίλεμα . Εδώ ο Ζαρατούστρας
είναι ο Οραματιστής του πολλαπλού μέλλοντός του ,
Σαρκικού και Πνευματικού , του σωματικού τέλους
στο θάνατο της Γης , που είναι το πνευματικό τέλος
του στην επιστροφή κάθε θεικού στο Θεό .
1
΄Αλλο δεν θάχεις δίψα πια
φλογισμένη καρδιά !
Μια ελπίδα υπάρχει στον Αιθέρα
στόματα άγνωστα
μου στέλνουν την πνοή τους
- έφτασε η μεγάλη δροσιά
Ο ΄Ηλιος πάνω από το κεφάλι μου
φώναζε το Μεσημέρι .
Καλώς ωρίσατε
΄Ανεμοι μανιασμένοι
Πνεύματα παγωμένα του Απογεύματος !
Ξένος κι αγνός
ο άνεμος διαβαίνει ;
μαγεύει η ματιά του .
Η Νύχτα μήπως δεν μ' ενδιαφέρει ;
Μείνε ισχυρός , η δυνατή καρδιά μου
δε ρωτάει το γιατί .
2
Μέρα της ζωής μου !
Ο ήλιος γέρνει .
Τώρα η απέραντη άβυσσος
χρυσώνεται .
Ο βράχος έχει μια θερμή αναπνοή ,
μήπως η Ευτυχία στο Νότο
ανάπαυση θα βρή ;
Ακόμη και στις πράσινες φωτιές
η άβυσσος η σκοτεινή
σκορπάει την ευτυχία .
Η μέρα της ζωής μου !
Το Απόβραδο σιμώνει .
Το Μάτι σου ροδίζει τώρα
μισοσβυσμένο
κι απ' τη Δροσούλα σου
τρέχουν τώρα
βρύση τα δάκρυα .
Στις άσπρες Θάλασσες , αθόρυβα περνάει
η πορφύρα της Αγάπης σου .
Η τελευταία Ευτυχία σου , που ξεφαντώνει ...
3
Γαλήνη , Γαλήνη , χρυσή , έλα ,
πρώτη γεύσι , πολύ γλυκειά ,
μυστηριώδης ,
πολύ γλυκειά !
Είναι πολύ βιαστικό το ταξίδι μου ;
Μόνο εδώ , όταν την κούρασι
στα πόδια νοιώθω ,
το βλέμμα σου μ ' αγκαλιάζει ,
η ευτυχία σου με τυλίγει και πάλι
Γύρω μου άλλο από ΄Αβυσσο και Κύμα ,
΄Ολα όσα είναι βάρος
κύλησαν στην μαύρη λήθη .
Οκνηρή η Βάρκα μου
ακίνητη μένει , αραγμένη .
Πόσο μακρυά είν ' η καταιγίδα !
Πόθος κι ελπίδες ναυαγισμένες !
Ενωμένες , ψυχή και θάλασσα .
Ω ! έβδομη μοναξιά !
Ποτέ δεν ένοιωσα σιμά μου
τόση γλυκειά ασφάλεια .
Θερμό το βλέμμα του ήλιου .
Ο πάγος στις κορφές μου δεν άναψε ακόμη .
Η βάρκα μου τρέχει ,
ανάλαφρα πετάει ,
Δελφίνι χρυσό .
πρώτη γεύσι , πολύ γλυκειά ,
μυστηριώδης ,
πολύ γλυκειά !
Είναι πολύ βιαστικό το ταξίδι μου ;
Μόνο εδώ , όταν την κούρασι
στα πόδια νοιώθω ,
το βλέμμα σου μ ' αγκαλιάζει ,
η ευτυχία σου με τυλίγει και πάλι
Γύρω μου άλλο από ΄Αβυσσο και Κύμα ,
΄Ολα όσα είναι βάρος
κύλησαν στην μαύρη λήθη .
Οκνηρή η Βάρκα μου
ακίνητη μένει , αραγμένη .
Πόσο μακρυά είν ' η καταιγίδα !
Πόθος κι ελπίδες ναυαγισμένες !
Ενωμένες , ψυχή και θάλασσα .
Ω ! έβδομη μοναξιά !
Ποτέ δεν ένοιωσα σιμά μου
τόση γλυκειά ασφάλεια .
Θερμό το βλέμμα του ήλιου .
Ο πάγος στις κορφές μου δεν άναψε ακόμη .
Η βάρκα μου τρέχει ,
ανάλαφρα πετάει ,
Δελφίνι χρυσό .
134 . TO ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΗΣ ΑΡΙΑΝΑΣ
Είναι το παράπονο του Μάγου ( όπως στο από-
σπασμα 93 ) με λίγες λέξεις και με την προσθήκη :
<< Μια αστραπή . Ο Διόνυσος εμφανίζεται με μια
ομορφιά σμαραγδιού >> .
ΔΥΟΝΥΣΟΣ
Είσαι λεπτή Αριάνα...
΄Εχεις λεπτά αυτιά , έχεις τ' αυτιά μου
Δέξου ένα λόγο λεπτό -
Δεν πρέπει τον εαυτό σου να μισής
αν θες να τον αγαπήσης ;
Είμαι ο Λαβυρινθός σου .
( Διθύραμβος του Διονύσου )
Μετάφραση : Ε. ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ